home

Fenomeen van Raynaud : gevoelloze vingers en tenen

Bij het fenomeen van Raynaud stroomt het bloed niet goed naar de vingers en de tenen. Hierdoor krijgen uw vingers en tenen een witte of blauwe kleur. Dit geeft een pijnlijk gevoel.
Thuisarts logo Onderstaande informatie is afkomstig van Thuisarts.nl

Video: fenomeen van raynaud

Wat is het fenomeen van Raynaud?

Bij het fenomeen van Raynaud krijg je bij kou klachten aan je vingers of tenen:

  • Je vingers of tenen krijgen opeens een lichtere kleur. Er is een duidelijke grens tussen het lichte deel van je vingers of tenen en je gewone huidskleur.
  • Je krijgt het meestal aan beide handen of  voeten tegelijk. Meestal worden niet alle vingers of tenen tegelijk lichter.
  • In je vingers of tenen verdwijnt het gevoel even.
  • Na een paar minuten kleuren de vingers of tenen langzaam donkerder. Bij een lichte huid worden ze eerst blauw of paars, dan rood.
  • Het gevoel komt langzaam terug. Je vingers of tenen doen dan pijn, gaan tintelen, prikken en daarna gloeien. Soms kunnen je vingers of tenen dik worden.
Hoe lang duurt een aanval?

Een aanval is meestal binnen 5 minuten over, maar kan ook een paar uur duren.

Wanneer krijg je een aanval?

Sommige mensen hebben 1 of 2 aanvallen per jaar. Anderen een paar aanvallen in de week. De meeste mensen krijgen klachten in de winter.

Het fenomeen van Raynaud begint meestal bij mensen tussen de 12 en 30 jaar oud.

    Waardoor komt het fenomeen van Raynaud?

    Het fenomeen van Raynaud komt doordat bloedvaten in de vingers of tenen opeens nauwer worden. Er stroomt dan even minder bloed doorheen. Dat kan komen door deze dingen:

    • kou
      Dat kan zijn als het vriest, maar dat hoeft niet. Het gebeurt soms al bij 10 of 12 graden. Bij welke temperatuur het gebeurt, is bij iedereen anders.
    • emotie
      Bijvoorbeeld door boosheid, verdriet of stress. Waarom dat zo is, weten we niet precies.
    • heftig trillen
      Bijvoorbeeld door een drilboor of een lange fietstocht over een hobbelige weg.
    • snel en lang typen
    • roken

    Adviezen bij fenomeen van Raynaud

    Je kunt zelf een aantal dingen doen tegen de klachten van het fenomeen van Raynaud:

    • Hou je lichaam warm.
      Draag extra laagjes kleding. En draag handschoenen om je handen warm te houden. 
      Heb je veel klachten? Kijk dan of je verwarmde handschoenen of sokken kunt gebruiken. Sommige mensen met het fenomeen van Raynaud zeggen dat handschoenen of sokken met zilverdraad helpen. Je kunt proberen of dat bij jou ook zo is.
    • Beweeg genoeg.
      Probeer genoeg te bewegen. Door bewegen stroomt er meer bloed naar je vingers. En als je vaak beweegt, wordt je lichaam warmer.
    • Stop met roken.
      Door roken kun je vaker en langer klachten krijgen. Stop daarom met roken.
    • Zorg voor minder stress.
      Krijg je klachten bij stress, spanning of angst? Dan kun je kijken of je daar iets aan kunt doen.

    Klachten kunnen soms ook erger worden door andere dingen, bijvoorbeeld door de medicijnen die je gebruikt of het werk dat je doet:

    Adviezen bij klachten door medicijnen

    Door sommige medicijnen kun je meer klachten krijgen. Je kunt met je arts bespreken of je medicijnen gebruikt waardoor je meer klachten kan krijgen.

    Gebruik je een nieuw medicijn en merk je dat je meer klachten krijgt? Bespreek dit met je arts. Je kunt dan misschien een ander medicijn gebruiken.

    Adviezen bij klachten door werk

    Krijg je steeds klachten op je werk? Dan is het belangrijk om te kijken wanneer de klachten beginnen. Werk je bijvoorbeeld met een trillende machine? Dan kan het zijn dat je geen klachten krijgt als je elk kwartier even 2 minuten pauzeert.

    Hou je toch erge klachten, bespreek dan met je werkgever of bedrijfsarts welke veranderingen op je werk nodig en mogelijk zijn.

    Medicijnen bij het fenomeen van Raynaud

    Heb je elke dag veel last van het fenomeen van Raynaud? Dan kun je misschien het medicijn nifedipine gaan gebruiken. Dit is een medicijn tegen hoge bloeddruk. 
    Bespreek dit met je huisarts.

    Je kunt eerst de behandeling proberen. Je neemt dan 1 of 2 weken lang elke dag 1 pil. Je kunt er ook voor kiezen om alleen een pil te slikken op een dag dat je de kou in moet.

    Bijwerkingen

    Bedenk goed of je het medicijn wilt proberen. Het kan helpen, maar het kan ook bijwerkingen geven zoals: hoofdpijn, duizeligheid, een licht gevoel in je hoofd, dikke enkels, blozen, niet goed kunnen poepen en hartkloppingen.

    Wanneer niet gebruiken?

    Soms kun je beter geen nifedipine gebruiken. Bijvoorbeeld in deze situaties:

    • Je hebt hartklachten.
    • Je hebt last van verstopping: je kunt niet goed poepen.
    • Je bent zwanger of wilt binnenkort zwanger worden.

    Hoe gaat het verder met het fenomeen van Raynaud?

    Als je de adviezen goed volgt, kunnen de klachten minder worden.

    Start je met nifedipine? Dan kom je meestal na 2 weken terug bij de huisarts. Je bespreekt dan hoe het gaat. De huisarts kan je zo nodig meer of minder medicijn geven. Meestal kom je een paar keer terug bij de huisarts.

    Komen de klachten bij jou door spanning, stress, angst of boosheid? En hebben de adviezen niet genoeg geholpen? Dan kun je met je huisarts bespreken of je naar de praktijkondersteuner of een psycholoog kunt gaan. Gesprekken met hen kunnen goed helpen.

    Als je ouder wordt, worden de klachten meestal minder. Je krijgt minder aanvallen en ook minder heftige aanvallen. Bij 1 van de 3 mensen met Raynaud verdwijnen de klachten helemaal.

    Meer informatie over het fenomeen van Raynaud

    Meer informatie over het fenomeen van Raynaud vind je bij Reuma Nederland.

    We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over het fenomeen van Raynaud.

    Thuisarts logo De informatie die hierboven staat komt van Thuisarts.nl en is 8 jun 2023 nog aangepast.

    Contact

    Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag aan de polikliniek via MijnOLVG. Op werkdagen kunt u ook bellen.

    Polikliniek Vasculaire Geneeskunde, via de polikliniek Interne Geneeskunde, locatie Oost, P2
    020 599 30 37 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

    Polikliniek Vasculaire Geneeskunde, via de polikliniek Interne Geneeskunde, locatie West, route 14
    020 510 88 82 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

    De informatie op deze pagina is afkomstig van de afdeling Vasculaire Geneeskunde van OLVG. Laatst gewijzigd:

    Een deel van de informatie op deze pagina komt van Thuisarts.nl. Thuisarts.nl wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap. De Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ werken mee aan Thuisarts.nl.